Kararsız Mısınız?
Kararsızlık, belli bir konu üzerinden karar verememe ya da seçenekler arasında seçim yapamama olarak tanımlanabilir. Fakat bir davranışın gerçek bir kararsızlık olup olmadığına karar vermek için öncelikle o davranışın üşengeçlikten, önemsememeden ya da motivasyonsuzluktan kaynaklanıp kaynaklanmadığını belirlemek gerekmektedir. Gerçek kararsızlıkta bir tereddüt vardır, neyin ya da hangisinin daha doğru olduğu konusunda bir sonuca varamama söz konusudur. Kararsızlık yaşayan kişilerde en sık görülen özelliklerden birisi de özgüven eksikliğidir. Kararsızlık yaşayan kişilerin kafaları sürekli olarak kararlarının yanlış olabileceği doğrultusunda, yanlış yaparlarsa sonradan pişman olabileceği ve sorumluluğunu taşıyamayacağı düşünceleri ile meşguldür. Bu düşüncelere yoğunlukla kaygı ve korku durumu da eşlik etmektedir.
En sık görülen kararsızlık nedenleri
- Özgüven eksikliği
- Seçim yapamama
- Ayrıntıya takılıp kalma
- Hata yapma korkusu
- Mükemmeliyetçilik
- Kararı karşıdakinin vermesini bekleme
- Karşıdakini kıramama
- “Hayır” diyememe
- Bilgi sahibi olmadığı bir konuyla karşı karşıya olma
- Kimlik karmaşası
- Sorunlu, çatışmalı bir ortam
- Karşıdakinin baskın tutumu
- Her türlü kararın olumsuz sonuçlar içermesi
Kararsız olduğunu söyleyen kişilerde bu kararsızlıkların altında bazı benzer nedenler olduğunu görüyoruz. Mükemmeli arayan, hata yapmaktan korkan insanlar, Çekingen (bazen de sosyal fobik) insanlar, Diğerlerine yönelimli kişiler ise, başkalarının ihtiyaçlarını kendi ihtiyaçlarından daha ön planda tuttuğu için karar alma sorumluğunu karşısındaki kişiye bırakır.
Elbette ki kararsızlığın daha farklı nedenleri de olabilir. Örneğin obsesif kompulsif bozuklukta bozukluğun doğası gereği tereddütler, kesinlik ihtiyacı içinde olma, karar verememe, karşısındaki kişiden onay alma ihtiyacı vardır. Son olarak, kişi kararsız olsun ya da olmasın stres altında karar verme becerileri genellikle zayıflar. Karasızlık ortaya çıkar ve yanlış kararlar alma ihtimali artar. Bu nedenle kişinin hayatını etkileyecek önemli bir yaşam olayı mevcutsa, depresyon, kaygı, travma gibi ruhsal sorunlar sebep olabilir.
Bazı psikolojik sorunlara doğrudan o sorunu çalışarak çözüm getirebilsek de bazı sorunları nedenlerden bağımsız ele almak sorunu çözmediği gibi zaman kaybına ve umutsuzluğa neden olacaktır. Eğer kararsız biri iseniz öncelikle nedenlerini keşfedin, sonra çözüm arayışına girin.
Konya Klinik Psikolog