Otizim Spektrum Bozuklugu Nedir?
Otizm, üç yasindan önce baslayan, sosyal etkilesim ve iletisimde önemli ölçüde bozulma ve anormal gelisim, ilgi ve etkinliklerin belirgin sinirliligi gibi özelliklerle kendini gösteren gelisimsel bir sendrom olarak tanimlanmaktadir.(Amerikan Psikiyatri Birligi 1994).
Otizm Nedenleri Nelerdir?
Otizm rahatsizliginin ortaya çikis nedeni henüz tam anlamiyla bilinmemektedir. Bununla birlikte bir çok neden bu rahatsizligin dogmasinda etkilidir. Komorbid (bozukluga ek olarak ) olarak bir çok rahatsizligi da dogurabilir. Arastirmalar genel olarak dogum sonrasi ve dogum öncesi bazi nedenlerin otizme yol açtigi düsünülmektedir. Bunlar; gen aktarim, bazi saglik problemleri ve çevresel etkenler otizmi etkilemektedir.
Otizm Belirtileri Nelerdir? Otizm Nasil Anlasilir?
*Yenilenen davranislar seklinde ortaya çikan otizm;
- Yaptigi eylemlerde israrci olmasi
- Degisikliklere karsi asiri tepkili olmasi
- Yerinde duramayip sallanmasi.
*Iletisim kurarken ortaya çikan otizm;
- Geç konusmaya baslama
- Karsilikli konusmada zorlanmalar, jest ve mimik kullanimi
- Konusmada tekrarlanan kelimeler ya da cümleler.(ekolali)
- Kendisinin ürettigi bir dil kullanimi.
*Sosyal otizm belirtileri
- Sözel olmayan davranislarda yetersizlik olmasi nedeniyle sosyal etkilesim sikintili bir hale gelmesi.
- Kisi kendi yasitlari ile olumlu bir iliski içerisine giremedigi için genellikle asosyal bir yasam sürer. Akran zorbaligi ve guruba uyumda problemler.
- Etkinliklere karsi ilgisiz olma.
*Çocuklukta otizm belirtileri;
- Oyuncaklarla oynayamama
- Baskalariyla göz temasi kurmamasi yada daha kisa olmasi
- Ismine ve söylenenlere tepki vermemesi
- Yasitlari ile oynama becerisine sahip olmamasi,
- Konusurken(persevere) kelimeleri tekrarlamasi,
- Herhangi bir nesneyi isaret edememesi, yada konusmamak için eliyle istedigi nesneyi gösterme
- Siklikla sallanmasi ve kendi etrafinda dönmesi, kendini dururamamasi
- Anlik degisikliklere asiri tepki vermesi seklindedir.
Bu tür davranislari gösteren çocuklarin aileleri dogru yöntemler ve uzman kisilerle gelisim sürecini iyilestirmeleri gerekir. Aksi takdirde ileri yaslarda baskalariyla iletisim kuramayan, asosyal ve kendi kendine bakamayan( motor becerilerinde bile kullanamayan) bireyler ortaya çikar.
Psikolog Abdullah Duysak
konya psikolog