Sosyal Anksiyete Bozukluğu  (Sosyal Fobi)

Anksiyete Nedir?

    Kaygılar, günlük yasamda karşılaştığımız sorunlar ile bas edebilmemiz için bizi hazırlayıp, daha hızlı karar verebilmemize ortam hazırlar. Kaygı aslında beynimizin strese tepki vermesi ve ileride yasayabileceğimiz potansiyel tehlikeler konusunda bizi uyarma seklidir.

   Sürekli olarak kaygı, endişe yasayan bir kişinin sosyal hayati sekteye uğrayabilir, ruhsal sağlığı bozulabilir ve gündelik islerde ki verimi azalabilir. Bu yüzden kaygı bozukluğu olan kişilerin hayat kalitesi oldukça düşmektedir.

Anksiyete Bozukluğunun türlerinden biri olan Sosyal fobi konusunu ele alacak olursak;

  Sosyal Anksiyete Bozukluğu (sosyal fobi) ise: Sosyal anksiyete bozukluğu olarak da adlandırılan bozukluk, toplumda yaygın olarak görülen bir sorundur. Bireysel ilişkilerinizde, başkalarının sizin yaptıklarınızı yargılaması, alay etmesine karşı endişe, stres duyma haline denir.

  Sosyal fobi, Kalabalık ortamlarda kişilerin küçük düşürülme ya da gülünç duruma düşme korkusu yasamasıdır. Bu rahatsızlığı olan kişiler, kalabalıkta yüksek sesle konuşmaya, yemek yemeye ve davetlere katılmaya çekinmektedir. Genellikle çocukluk veya ergenlik çağında baslar. Bu bozukluğa sahip kişiler, sosyal durumlarda oldukça gergin veya rahatsız hissetme eğilimindedir. Başkaları tarafından utangaç, sessiz, içe dönük, geri çekilmiş, engellenmiş, mesafeli ve ilgisiz kişiler olarak görülür. 

Sosyal fobi neden olur?

   Sosyal kaygı bozukluğuna neden olan tek bir sebep yoktur. Rahatsızlığın oluşmasında genetik faktörlerin etkisi yüksektir. Aile üyeleri içerisinde sosyal fobili kişiler varsa diğerlerinde de görülme riski artar. 

   Sosyal Anksiyete Bozukluğu genellikle 13 yas civarında ortaya çıkar. Çocuklukta yaşanılan kötüye kullanım, zorbalık veya dalga geçme öyküsüyle bağlantılı olabilir. Sosyal fobi oluşumunu tetikleyebilen diğer faktörlerden bazıları şunları içerir:

• Utangaç mizaçlı çocuklar yetişkinlik dönemlerinde sosyal anksiyete bozukluğu için risk altındadır.
• Kontrolcü ya da baskıcı ebeveynlerin çocuklarında sosyal fobi riski yüksektir.

Sosyal fobi belirtileri nelerdir? 

Sosyal anksiyete bozukluğuna eşlik eden duygusal ve fizyolojik belirtilerden bazıları;

• Anksiyete                                                   - Ağız kuruluğu
• Korku                                                         -  Karin ağrısı
• Mide bulantısı                                            -  Sinirlilik
• Bas dönmesi                                               -  Yüzde kızarıklık
• Çarpıntı                                                       -  Aşırı terleme
• Ellerde ve seste titreme seklinde sayılabilir.

       Bu endişe ise belirtilerin şiddetini artırarak bir kısır döngüye yol açar. Sabit ve yoğun kaygı, en yaygın görülen sosyal fobi belirtisidir. Belirtiler bazen o kadar aşırı olabilir ki, kişilerin günlük yaşamlarını sürdürmeleri bile çok zor hale gelebilir. Bu bozukluğa sahip bireyler kendilerini güçsüz, yalnız hissederler ve zaman içinde toplumdan soyutlanmış bir hale gelirler. Bu kişiler sosyal ortamlara veya romantik ilişkilere ya hiç giremezler ya da kısıtlı ilişkiler kurarlar.

Sosyal Fobi Tedavisi

     Sosyal fobi için psikoterapi başarılı bir tedavi yöntemidir. Psikoterapi, sosyal kaygı bozukluğu olan çoğu insanda belirtileri iyileştirir. Terapide, kişinin kendisiyle ilgili olumsuz düşünceleri tanıması ve değiştirmesi hedeflenir. Ayrıca sosyal durumlarda güven kazanmasına yardımcı olacak beceriler geliştirmesi için yol gösterilir. Aksi halde bu durum kişide içinden çıkılamaz bir hal aldıysa, bunun yani sıra ilaç desteği ile de kombine tedavi mümkündür. 

Klinik Psikolog Betül Palanci