Fobi Nedir?

Fobiler, kişinin günlük hayatını olumsuz etkileyen, kontrol edilemeyen uzun süreli aşırı korkulardır. Aşırı korku duyulan nesne, canlı veya belirli bir durumdan sürekli bir biçimde kaçınmayı içeren fobiler, pek çok insanın muzdarip olduğu konulardandır. Genelde çocukluk ve gençlik dönemlerinde ortaya çıksalar da ilerleyen zamanlarda yetişkinlik döneminde de bu durum ortaya çıkabilmektedir. Kadınlarda daha sık rastlanır.

Fobilerin Belirtileri:
- Aşırı korku, kalp çarpıntısı, titreme
- Terleme, yüz kızarması
- Nefes darlığı
- Mide bulantısı
- Ağız kuruluğu  
- Kaygı
- Çıldırma, bayılma, ölüm korkusu, panik
- Bilinç kaybı vb.
 

Fobilerin Çeşitleri Nelerdir?

Temelde üç çeşit fobi bulunur. Bunlar özgül fobi, sosyal fobi ve agorafobidir.

a) Özgül Fobiler: Genel olarak özgül bir nesne, canlı, aktivite veya duruma karşı duyulan aşırı korkulardır. En sık görülen fobi çeşididir. Hayvan fobileri (köpek, kedi, yılan, böcek fobileri), durumsal fobiler (kapalı alan korkusu, uçağa binme kokusu), doğal çevre fobileri (yükseklik korkusu, gök gürültüsü korkusu) ve kan/iğne/enjeksiyon fobisi özgül fobi çeşitlerindendir.

Özgül fobilerde en çok bilinenlerden biri olan kapalı alan korkusu (klostrofobi); asansör, sinema salonu, uçak gibi kapalı, dar ve küçük yerlerde kalamamayı içerir. Böyle zamanlarda çarpıntı, titreme, nefes alamama ve boğularak ölme korkusu yaşayabilirler. Başlangıç yaşı yirmili yaşlar olup; kadınlarda daha sık görülür. Bir diğer sık görülen özgül fobi, yükseklik korkusu (akrofobi)’dir. Akrofobide kişiler yüksek bina, merdiven ve katlara çıktıkça paniklemeye, başı dönmeye, tutunacak yer aramaya ve ağlamaya başlayabilirler.

b) Sosyal Fobi: Bireyin, başkaları tarafından fark edilebilecek bir hata yapma, rezil olma ve küçük düşme korkularını içerir. Toplum içinde konuşmaktan çekinme, sosyal ortamlarda aptalca bir şey söyleyip gülünç duruma düşmekten korkma, başkalarının önünde yemek yemekten kaçınma, sorulan sorulara cevap verememe, sesinin titremesi, iletişimi başlatamama, diğerlerinin yanında aşırı heyecanlanma, umumi tuvaletleri kullanmaktan ve sosyal ortamlara girmekten kaçınmayı içerebilmektedir.

Sosyal fobinin nedenlerinde biyolojik, psikolojik, sosyal ve çevresel pek çok faktör etkilidir. Genetik yatkınlık, serotonin (mutluluk hormonu) azlığı, kişilik özellikleri, ebeveynlerin yetiştirme tarzları, geçmişte yaşanan kötü deneyimler ve hastalık, ölüm, kaza gibi yaşam olayları sosyal fobinin oluşumunda etkili faktörlerdendir.

c) Agorafobi: Alan kokusu olarak da bilinen agorafobi, herhangi bir olası durumda çıkılması zor, kaçılması güç bir ortamda bulunmaktan kaçınma ve bu tür ortamlarda bulunulduğunda aşırı korku, panik yaşama durumudur. Agorafobide pazar, sinema, dolmuş gibi topluca bulunulan alanlardan, kapalı mekanlar, alışveriş merkezleri, kalabalık yerler ve kapalı otopark gibi alanlardan kaçınma davranışı belirgindir.

Fobilerin Tedavisi:

Fobilerde, duyulan korkulardan kendi başına kurtulma mümkün olduğu gibi; başa çıkılamayan durumlarda uzman yardımıyla tedavi de mümkündür. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), maruz bırakma ve sistematik duyarsızlaştırma yöntemleri, sosyal fobide duyarsızlaştırma (EMDR) terapisi ve gerekli görüldüğü takdire de ilaç tedavisi ile de bu  durum desteklenebilmektedir.

-----------------------------------------------------

Adres: Ferit Pasa Mah. Nisantaş Sok. 18/A Selçuklu/KONYA

TEL: 0332 322 75 57 - 0544 943 42 00

-----------------------------------------------------

Psikolojik Danışmanlık Konya