Çocuklarda Öfke Problemi
Çocukluk çağında zaman zaman öfke dönemleri olur. Çocuklar kendilerini tam anlamıyla ifade edemedikleri zaman öfke krizlerine girebilirler. Bu dönemler genellikle diş çıkarma, memeden ayrılma, yürüme dönemleri, konuşma dönemleri gibi dönemleri kapsar. Çocukların dil gelişimi ve kelime hazneleri yetişkinler kadar yeterli olmadığı için kendilerini anlatmada ifade etmede zorlanabilirler ve zorlandıkları anda bu onların iç dünyasında engellenme ortaya koyar. Engellenme ile karşılaşan çocuklar kendini anlatma biçimi olarak dili değil öfkesini kullanır.
Öfke problemi yaşayan birçok çocuk ebeveynlerini endişelendirir. Çocuğumuz normal davranmıyor gibi bir inanca sürüklenebilirler. Burada en önemli detay çocuğumuzun geçtiği dönemleri çok iyi bilmemiz gerektiğidir. Çocuğumuzun hangi dönemlerde olduğunu kavradığımız zaman yaşıtlarına göre öfke krizleri normal mi değil mi bunun tayinini yapabilir hale geliriz. Her çocukta zaman zaman öfke dönemleri yaşanabilir, sadece bu dönemlerin yapıcı ve öğretici şekilde halledilmesi gerekir. Çocukların en çok öfkelendikleri dönemleri yukarıda saymıştık, bu dönemlerin ortak özellikleri sonucunda çocuğumuzun bir beceri öğrenmesidir. Beceri kabiliyetleri artar, konuşmayı, yürümeyi, ayrılmayı, yemeyi, içmeyi öğrenirler. Öfke onlara bu zorluklarla baş etmelerinde yardımcı olur.
Buraya kadar aslında öfkenin korktuğumuz kadar tehlikeli bir şey olmadığını anlatmaya çalıştık. Ancak bu krizlerin süresi ve şiddeti incelenmeye değerdir. Eğer ki öfke patlamaları çok sık tekrarlanıyor ve şiddeti çok yüksek seviyelerde kendinin/başkasının canını acıtma, kendine/başkasına vurma, yaralama seviyelerinde seyrediyorsa bu noktada ebeveyn olarak yapmamız gerekenlerden bahsetmeye çalışalım.
Öncelikle ebeveyn olarak çocuğumuza öfkeyi aşılamamız gerekiyor. Kendimizi olabildiğince sakin tutmalı, saldırgan veyahut öfkeli davranışlar sergilememiz önemli bir ayrıntıdır çünkü çocuklar öfkeyi taklit ederler.
Vurma/zarar verme davranışlarına asla müsaade etmemeliyiz. Çocuğumuza bu noktada katı sınırlar çizmemiz gerekiyor. Başkasına/kendine zarar verme davranışlarına müsamaha göstermemeliyiz.
Çocuğumuza öfkelendiği zaman “tamam sussun, kessin sesini yeter ki” diyerek istediğini vermememiz gerekiyor. Çocuk öfkelenerek bir şeyler elde edemeyeceğini kesinkes anlamalı. Aksi takdirde çocuğumuzun öfkesini pekiştirmiş oluruz.
Öfkelendiği zaman öfkesini kum, resim çizme, kağıt yırtma, mindere vurma gibi davranışlara yöneltebiliriz. Öfkesini ifade ederken bu araçları kullanabilir.
Öfke duygusunu tanımasını sağlamalıyız. Öfkenin de tıpkı diğer duygular gibi normal ve gerekli bir duygu olduğunu ancak onu ifade etme şeklimizin başkalarının veya kendimizin canını acıtmayacak şekilde olması gerektiğini yaşına uygun bir dille anlatmamız gerekir.
Tüm bunları uygularken sabırlı olmalıyız. Değişim hemen gerçekleşmez, süreç ister. Çocuğun doğruyla yanlışı ayırt etmesi için ona süreç tanıyalım. Tüm bunlara rağmen çocuğumuz anormal şekilde öfke gösteriyor ise mutlaka bir uzmandan yardım isteyelim. Bu süreci güzel atlatmak temennisi ile…
-----------------------------------------------------
Adres: Ferit Pasa Mah. Nisantaş Sok. 18/A Selçuklu/KONYA
TEL: 0332 322 75 57 - 0544 943 42 00
-----------------------------------------------------
Psikolog Berin DOĞAN