Kurban Bayramının Çocuklar Üzerindeki Etkisi
Kurban Bayramı, dini görevimizi yerine getirdiğimiz bizler için önemli olan bir dönemi ifade etmektedir. Aileler, dini görevlerini yerine getirirken çocukların da bu bayramı doğru algılamaları ve korku yaşamamaları onların gelişimi ve değerlerimizi doğru öğrenmeleri açısından çok büyük önem taşımaktadır. Kurban Bayramının değerleri ve bu bayramda neler yapıldığı çocuğun yaş ve gelişim özelliklerine uygun bir şekilde anlatılmalıdır.
Çocuklara Kurban Bayramı nasıl anlatılmalı?
Gelişim dönemlerine bakıldığında çocukların 7 yaşından itibaren somut ve mantıklı düşünmeye başladığı ve 11 yaşından itibaren ise somut düşünmenin yerini soyut düşünmeye bıraktığı görülmektedir. Bu nedenle kurban kesiminin önemini de ancak bu yaşlardan sonra anlayabiliyorlar. Özellikle 7 yaş öncesi soyut kavramların çocuk için henüz netleşmediği dönemde “kurban” ve “ölüm” gibi sözcükleri kullanmaktan kaçınılması gerekilmektedir. Kurban kavramı çocuk sormadığı sürece detaylandırılmamalıdır. Çocuklarımıza bayramı anlatırken kurbanlıkların kesimi üzerinde durmak yerine bayramın ve kurbanın sosyal boyutu üzerinde durulmalıdır. İnsanların bayramda yardımlaştığını, akrabalarını ziyaret ettiğini, durumu olmayan kişilere para ve yiyecek yardımında bulunduğunu anlatmak daha doğru olacaktır. Etin insan sağlığı ve çocukların büyümesi için çok faydalı bir besin olduğu ama durumu iyi olmayan ailelerin çocuklarının yıl içerisinde çok fazla et yiyememelerine rağmen bu bayram sayesinde onlara et yardımında bulunulduğu söylenmelidir.
Kurban Kesme Süreci ve Çocuk Üzerindeki Etkileri
Küçük çocukların hayvanlara olan sevgisini göz önünde alırsak dini anlamı ne olursa olsun, bu durum onlar için bir canlının öldürülmesi anlamına geliyor. Hayvanın gözlerinin ve ayaklarının bağlanarak çaresiz bırakılması, çocuklarda genellikle duygusal çöküntüye neden oluyor. Özellikle çok küçük yaştaki çocuklara bir hayvanın kesilerek öldürülmesini açıklamanız pek de mümkün olmuyor. Onların böyle bir sahneye şahit olmaları psikolojik sorunlara davetiye çıkarıyor. Bir hayvanın öldürülmesine izin verildiğini anlayan çocuk ailesini suçlayıp, düşmanca tavırlar sergileyebilir. Yaşanan şok sonrasında alt ıslatma, gece kâbusları, uyku düzeninde bozulmalar, et yemeği reddetmek gibi psikolojik problemler baş gösterebiliyor.
Çocuk, kurbanlık hayvan ile uzun süreli bir temas kurmamalıdır. Hayvanla yakın temas kuran ve onu besleyen çocuk hayvanla duygusal bir bağ kurmaktadır. Yakın bir bağ kurduğu hayvanın kesimini görsün görmesin, yok olduğunu görmek çocuk için sarsıcı olabilir. Bu yüzden “Kayboldu”, ” Kaza oldu”, “Uykuya daldı” vb. doğru olmayan açıklamalardan kaçınılmalıdır.
Çocuklar hangi yaşta olursa olsun kurban kesimini izlememeli ve izlemeye zorlanmamalıdır. Yapılan araştırmalar, 12 yaş altı çocukların hiçbir şekilde kurban kesimi işlemini görmemesi gerektiğini belirtiyor. Çünkü çocukların bilişsel ve duygusal olarak bu süreci anlaması bu yaşın altında pek mümkün değil. Bütün uğraşlarınıza ya da bu konudaki çocuğunuzu önemseyen bir tutum izlemenize rağmen çocuğunuz bir şekilde kurban kesimi sürecine tanık olabilir ya da medyadan bu görüntüleri izleyebilir. Böyle bir durumda:
– Çocuğunuzun duygularını ifade etmesine izin verin. Çocuğunuzun hayvanın kesilmesi ile ilgili hissettiklerini mutlaka dinlemeli ve dikkate almalısınız. “Bunda ağlanacak bir şey yok”, “Et yemiyor muyuz normalde, aynısı işte niye üzülüyorsun ki”, “Üzülme seneye yenisini alırız.” gibi ifadelerden mutlaka kaçınılmalıdır. Unutmayın ki belli bir yaşın altındaki çocukların soyut düşünme algıları yeterince gelişmemiştir ve ölüm kavramını yetişkinler gibi algılayamazlar. Bu nedenle ilk anda rahatlaması için duygularını ifade etmesi, ağlaması ya da tepki vermesi sağlıklı ve normal bir süreçtir.
– Bir uzmandan yardım alabilirsiniz. Çocuğunuza açıklama yapmanıza ya da onun duygularını anlamaya çalışmanıza rağmen, içinde kan ve ölüm olan bir sahne çocuk için travmatik olabilir. Eğer çocuğunuz kurban kesimi işlemine tanık olduktan sonra “kâbus görme, içe kapanma, alt ıslatma vb.” davranışlar gösteriyorsa, bir uzmandan yardım almanız faydalı olabilir.
-----------------------------------------------------
Adres: Ferit Pasa Mah. Nisantaş Sok. 18/A Selçuklu/KONYA
TEL: 0332 322 75 57 - 0544 943 42 00
-----------------------------------------------------