EKMEK YARARLI MI?
Ekmek, çeşitli buğday unlarının; su,tuz,maya ve izin verilen katkı maddeleri ile yoğurulup birlestirilmesidir.Ülkelerin durumlarına göre ekmek tüketimi ve çeşidi değişiklik gösterse de gün içerisinde aldığımız enerjinin büyük bir kısmı ekmekten sağlanmalıdır. Özellikle Türk toplumu olarak ,tahıl ülkesi olmamızdan da kaynaklı geçmişten günümüze gelen bir ekmek kültürüne sahibiz.
Peki bu ekmeklerin içinde ne var?
Tahıl ülkesi olmamızdan dolayı çok çeşitli tahıl gruplarını ekmek yapımında kullanabiliyoruz. Ekmeğin ham maddesi buğday unudur ve buğdayın içinde bulunan tüm besin ögeleri ekmekte de bulunur. Besin ögeleri dediğimiz vitamin ve minerallerin büyük bir kısmı buğdayın kabuğunda bulunur. Ekmeğe giren buğdayın besleyici değeri, buğdayın öğütülme ve islenme durumuna göre besin ögelerinde bazı kayıplar olabiliyor.
Beyaz Ekmek; günümüzde en sik tüketilen ve beyaz undan yapılan ekmek türüdür. Beyaz unun diğer unlardan farkı rafine edilmiş olmasıdır, bu da içeriğindeki vitamin ve posa miktarını azaltır. Bundan dolayı sağlık açısından yararı azalır. Beyaz ekmek, diğer ekmeklere göre kan şekerini hızlı yükseltip hızlı düşürür ve daha kısa süre tok kalmamıza neden olur.
Kepekli Ekmek; rafine edilen unun içine ayrıca kepek eklenmesi ile ekmek yapılır. Her ne kadar kepekli ekmek çok sağlıklı olarak bilinip tüketilse de kepeğin içindeki fitatlar, besinlerle aldığımız kalsiyum, demir ve çinko gibi minerallerin vücutta kullanılmayıp atılmasına neden olur. Özellikle çocuklarda tok tutması için kepekli ekmek verilmesi büyüme ve gelişme için yanlış bir davranıştır.
Tam Buğday Ekmeği; buğdayın rafine edilmeden tüm içeriğinin uygun şartlarda öğütülmesiyle yapılan ekmek türüdür. Rafine edilmediği için içeriğindeki besin ögeleri daha sağlıklı vücuda alınır.Kalorisinin diğer ekmeklere göre daha az olması ve içerdiği posadan dolayı daha tok tutulmasını sağlar.
Günlük alınan enerjinin büyük kısmı ekmekten geldiği için ‘zayıflamak için ekmek tüketmemek’ ya da son dönemlerde çıkan’ glütensiz beslenme daha sağlıklı’ algısından dolayı ekmek tüketmemek sizin enerjinizi düşürmekten başka etki göstermez. Ekmek yararlı mi sorusunun cevabi ‘evet’ tir. Çünkü besleyici tahıl içeriği tok tutma özelliği ile günlük düzenli tüketmemiz gerekir.
Hangi çeşit ekmek tüketmeliyim?
Çoğunlukla kullanılan beyaz ekmek tokluk sağlamadığı gibi içerisindekilere uygulanan işlemden dolayı vücuda alınan besin miktarı azdır ve sağlığımız için yeterli gelmez. Tam tahıllı ekmekte ise rafine olmayıp sadece öğütme işleminden dolayı besin içeriğinde değişim olmamaktadır. İçerdiği posa sayesinde bağırsak hareketlerini düzenler ve uzun süre tok kalmanızı sağlar. Ayrıca tam tahıl ekmeklerinden günlük B vitaminlerini de karşılamış oluruz. Yani gün içerisinde yeteri kadar ekmek tüketmek, daha zinde bir vücut ve daha tok bir bağırsak için gereklidir.
Diyetisyen Hatice Altunsoy