İLİŞKİLERDE MAHŞERİN 4 ATLISI

Çiftler arasında ilişkiyi zedeleyen hatta bitiren bazı davranışlar vardır. John Gottman (1999), uzun yıllar süren araştırmaları sonucunda şekillene bu davranışları biçimlerini ortaya koymuştur. Bu davranış şekiller aşağılama, eleştiri, sürekli savunma halinde olma ve duvar örmedir.  Bu davranış şekilleri çiftler arasında ilişki sorunlarına neden olmaktadır. 

1. Aşağılama:  ilişkiyi direkt olarak çıkmaza sokan, bitiren ve ilişkide olmaması gereken en önemli davranış şeklidir. Ben yukardayım sen aşağıdasın deme anlamına gelir genellikle. İğneleme, göz devirme, hakaret etme, hor görme aşağılama davranışları arasında yer almaktadır. ‘ ne kadar beceriksizsin’ gibi söylemler ilişki içerisinde çiftlerin duygusal olarak uzaklaşmasına neden olmaktadır. Aşağılama yerine; takdir etme kullanıldığında hem duygusal bir aktarım olur hem de ihtiyaçlar daha sağlıklı karşılanır.

2. Eleştiri: kişiliğe yönelik olumsuz ifadeler içermektedir. Örnekle açıklamak gerekirse, eşir diyelim ki buluşacağınız yere geç kaldı ve sizi bekletti. Bunun karşısında ‘ hep geç kalıyorsun zamanında gelmeyi beceremiyorsun ne kadar dikkatsizsin ‘ demek direkt olarak kişiliğe bir saldırı olmaktadır. Bunun yerine ‘ geç kalınca senin için endişendim ve merak ettim’ diyerek kendinizi ifade etmek rahatsız olduğumuz davranışın ortadan kalmasına daha çok yardımcı olmaktadır.

3. Duvar Örme: duvar örme iletişimi direkt kesen bir durumdur. Ortamı terk etme, dinlememe, küsmek ya da iletişimi kopartma şeklinde görülebilir. Örnek vermek gerekirse; bir tartışma oldu ve eşiniz bir konudaki rahatsızlığından bahsetmekte. O esnada televizyon izleme, telefon oynama, evi terk etme gibi durumlar iletişimi direkt olarak keser ve eşinize kendini değersiz ve önemsiz hissettirir. Bunun yerine o anki duyguyu ifade etmek, ‘ şu an çok sinirliyim ve biraz sakinleşmeye ihtiyacım var’ diyebilmek ve zaman tanımak her iki taraf için de daha sağlıklı olacaktır. 

4. Savunma: savunma direkt olarak ben suçsuzum deme halidir. Ama ilişkide bir sorun ya da problem varsa bu her iki tarafa da aittir. Ben suçsuzum sorun sende demek o sorunu çözmez ya da ortadan kaldırmaz.  Bir taraf eleştiri ile yaklaştığında diğer taraf savunma ile cevap vermektedir. 

Bu gibi davranış döngüleri ilişkiyi sekteye uğratır ve iletişimi keser. Bu davranış örüntülerini kendi ilişkinizde de gözlemliyorsanız bir uzmana danışabilir ya da destek alabilirisiniz. 

Psikolog/ Aile Danışmanı 

Pakize Beyza ÖZPINAR