EMDR Yöntemi Hangi Durumlarda İşe Yarar?
EMDR açılım olarak Türkçeye çevrilmiş haliyle göz hareketleriyle duyarsızlaştırma ve yeniden işleme olarak literatüre girer. EMDR etkililiği birçok kez kanıtlanmış bir terapi yöntemidir. EMDR’yi anlamak için öncelikle ‘travma’ sözcüğünün anlamını incelememiz şarttır çünkü EMDR travma odaklı bir yöntemdir.
Travma oluşumu karmaşıktır ancak basit bir tabire indirecek olursak travma anlamlandırmakta zorlandığımız duygusal girdinin beyini aniden etkisi altına aldığı ve bu girdiyi kalıp gibi işlemlenememiş bir halde durdurduğu olaylardır diyebiliriz. Bu olaylar büyük travmalar şeklinde de olabilir örneğin doğal afet, taciz, tecavüz, kaza, yas vs gibi ya da küçük travmaların sürekli halde devam etmesi gibi de gerçekleşebilir örneğin babanızın her gün eve geldiğinde size beceriksiz demesi gibi.
Travma yaşantısı olan kişilerde bugünkü davranışlarının bazılarında (bazen büyük kısmında) geçmişte yaşadığı olayların izlerini silememesi yer alır. Geçmiş yaşantısındaki olaylar onu öyle kıskacı altına almıştır ki hep bu olayları yaşayacağını zanneder kişi, bu sebeple gündelik hayatında olan durumları iyi idare ettiremez. Bir örnek verelim; kişi trafik kazasına maruz kaldıysa şayet ve bu durumu beyninde işlemlemekte güçlük çektiyse yani bu olay geçmişte kaldı yaşandı bitti moduna geçemiyorsa ve gündelik yaşantısında ise arabaya binmekten artık korkuyor ve asla arabaya binmiyorsa bu kişinin EMDR’ye ihtiyacı olabilir.
EMDR’nin kullanım alanlarına örneklerle devam edelim;
- Kişinin zorlu bir yaşam öyküsü varsa örneğin çokça fakirlik, şiddet, devamlı ve sürekli taciz gibi bu durumlarda EMDR oldukça etkili bir yöntem olarak karşımıza çıkmakta.
- Kişi hayatında sıkça eleştirilere aşağılanmalara maruz kaldıysa, kişinin özgüven problemleri meydana çıkar ve geçmişte beyninde kazınan bir an olabilir EMDR bu gibi durumlar için de oldukça kullanışlı bir yöntemdir.
- Fobiler örneğin kedi, köpek, kan, iğne gibi spesifik fobileri olan insanlarda kullanılabilir.
- Aşk acısı: evet aşk acısı diye tabir ettiğimiz, bir insana olan bağlılığımızı sona erdirme gibi sorunlarda eğer ki uzman tespitiyle bu durum bir travmadan ya da sağlıklı bağlanma stillerine ulaşılamamaktan kaynaklanıyor ise EMDR güzel bir yöntemdir.
Sayamadığımız daha nicesinde EMDR yöntemi aktif bir şekilde kullanılmaktadır. Burada üstüne basmamız gereken iki nokta var; birinci nokta uygulayacağı terapi tekniğine uzman karar verir. Uzmanın gözlemi burada en önemli olan durum, eğer ki uzmanınız EMDR’yi size uygun bulursa ancak o zaman uygulamaya geçilecek bir yöntemdir. İkinci nokta ise EMDR bir mucize değildir, her probleme uygulanmaz, her insana da uygulanamaz, en nihayetinde hiçbir yöntem yüzde yüz asla değildir. İşe yarayan insanlar olabileceği gibi fayda göremeyecek insanlar da vardır. Bu yazıyı yazmamızın sebebi ise daha çok bilinçlenmektir.
Psikolog Berin DOĞAN