💌 AŞKIN PSİKOLOJİSİ: AŞK NEDİR? NEDEN VE KİMLERE AŞIK OLURUZ?
Hiç düşündün mü: Aşk nedir? Aşk bir seçim mi yoksa beynin bir oyunu mu? Peki aşk bir hastalık olabilir mi?
Gelin, bilim bize ne diyor bakalım!
📌 AŞK NEDİR?
Aşk; biyolojik, psikolojik ve sosyokültürel bir fenomendir.
•🧠 Biyolojik açıdan: Dopamin (ödül), oksitosin & vazopressin (bağlanma hormonları) devreye girer. Beyin adeta bağımlılık yaratır. (Fisher, 2004)
•🫀 Psikolojik açıdan: Sternberg’in Üçgen Aşk Teorisi (1986) aşkı üç bileşenle açıklar: Yakınlık, Tutku, Bağlılık.
•🌍 Kültürel açıdan: Hangi yönün baskın olacağı topluma, geleneklere ve medyaya göre şekillenir.
📌 AŞK BİR PATOLOJİ MİDİR?
Hayır, aşk başlı başına bir psikolojik hastalık değildir.
Ama bazı uç boyutları patolojik sayılır:
•Erotomani: Birinin kendisine aşık olduğu sanrısı (De Clérambault Sendromu).
•Limerans: Obsesif, saplantılı aşk hali.
•Toksik bağlanma: Kişinin kendini yok sayarak bağımlı kalması.
Aşırısı zarar verir. Sağlıklı aşk; benlik sınırlarını korur, özdeğeri destekler.
📌 AŞK SEÇİM Mİ, ÇEKİM Mİ?
Araştırmalar diyor ki: Aşk, mantıklı bir tercih değil; bilinçdışı bir çekim!
Beynimiz; bağlanma kalıpları, kokular, genetik kodlar, sosyal ortam ve hormonlarla “kime çekileceğine” karar verir.
📌 NEDEN VE KİMLERE AŞIK OLURUZ?
🔗 1) Bağlanma Stilimiz Seçer
Bebeklikten kalma bağlanma örüntüleri aşk şablonumuzu belirler.
Güvenli, kaygılı veya kaçıngan?
🧬 2) Genler & Feromonlar
MHC gen uyumu: Kimi çekici bulduğumuzu kokumuz bile belirleyebilir!
🪞 3) Benzerlik & Aşinalık
Kendimize benzeyeni çekici buluruz. Sık gördüğümüz kişiler tanıdık gelir, bu da çekimi artırır.
🧩 4) Tamamlayıcı Etki
Bazı ilişkilerde benzerlik, bazılarında zıtlık çekimi artırır. Eksik yönü tamamlamak beyni motive eder.
📍 5) Ortam & Yakınlık
Propinquity effect: Sık karşılaşmak → Aşkı tetikler.
⚡ 6) Tehlike Bile Çekici
Korku ya da adrenalin beynin aşk sinyallerini artırabilir (Asma Köprü Deneyi, 1974).
🧠 7) Beynin Kimyası
Dopamin bağımlılık hissi verir, oksitosin güven bağı kurar.
🎥 8) Toplumsal Kodlar
Aşk kalıpları medyayla, aileyle şekillenir.
📌 AŞK SEÇİMİNİ DEĞİŞTİRMEK MÜMKÜN MÜ?
Evet! Bağlanma stilini fark eden kişi aşk şablonunu değiştirebilir.
Terapi, öz-farkındalık, yeni deneyimler döngüyü kırar.
✨ SONUÇ
Aşk, beynin en eski programlarından biri: Hem tutku hem bağlanma.
Bilinçdışı faktörler güçlü ama kendini tanıyarak sağlıklı aşkı seçebilirsin!
📚 KAYNAKLAR
•Fisher, H. (2004). Why We Love
•Sternberg, R. (1986). Triangular Theory of Love
•Hazan & Shaver (1987)
•Tennov, D. (1979). Love and Limerence
•Zeki, S. (2007). Neurobiology of Love
•Wedekind, C. (1995)
💕 PANDOMİM DANIŞMANLIK
Kendini keşfet, bağlanma stilini öğren, sağlıklı bağ kurmayı seç!