Oyun Oynayan Herkes Bağımlılığı Olarak Değerlendirilebilir Mi? Oyun Bağımlılığının Belirtileri Nelerdir?

     Alkol, kumar bağımlılığı gibi kimyasal bağımlılıkların yanı sıra günümüzde gelişen teknoloji ile birlikte dijital oyun bağımlılığı gibi yeni tür davranışsal bağımlılıklar ortaya çıkmıştır.  Elbette ki oyun oynayan herkes bağımlı olarak değerlendirilemez. Kişi yeni çıkan oyunları takip edebilir, pek çok oyun hakkında bilgi sahibi olabilir. Bu durum kişinin bağımlı olduğunu göstermez.  Bir durumu bağımlılık olarak değerlendirebilmek için bazı ölçütlerin karşılanması ve belli bir sürekliliğinin olması gerekir. İlgili literatür incelendiğinde bu ölçütler;

• ·         Tüm bağımlılıklarda olduğu gibi tolerans geliştirmek ve iyi hissedebilmek için oynamaya ayrılan zamanı artırmak ya da artırmak istemek,
• ·         Oyun ile ilgili olarak çok fazla düşünmek, bu sürece fazlası ile kafa yormak
• ·         Oyun oynanmadığı zamanlarda agresifleşmek, kötü hissetmek ve yoksunluk belirtileri göstermek,
• ·         Kendisini durdurmaya, engel olmaya çalışsa da bunu başaramamak,
• ·         Daha önce yapmaktan keyif aldığı etkinlikleri yapmak istememek,
• ·         İşte, evde veya okulda oyun oynamaktan kaynaklı problemler ile karşılaşmak,
• ·         Oyun oynama süresi vb. hakkında çevresindekilere yalan söylemek,
• ·         Kendisini kötü hissettiği zamanlarda, olumsuz duygudurumdan kurtulmak için oyun oynamak
• ·         Oyunlara ayırdığı vakit sebebi ile sosyal ilişkilerinde bozulmalar oluyor ve işi, eğitimi, mesleği ile ilgili fırsatları kaçırıyor veya tehlikeye sokuyorsa

     Bu kriterlerden 5 veya daha fazlasının 1 yıl veya daha uzun süredir görülüyor olması ve kişinin işlevselliğini bozuyor olması halinde bu durum oyun bağımlılığı olarak nitelendirilebilir.

Oyun Bağımlılığı Nedenleri Nelerdir?

     Aile içerisinde ve sosyal çevresinde yeterince saygı görmeyen ya da saygı görmediğini düşünen kişilerin (Özellikle çocuklar ve gençler) dijital oyunlarda başarılı olmaları halinde diğer oyuncuların saygısını kolayca kazanabilmeleri ve saygı görme ihtiyaçlarını oyunlar üzerinden giderebilmeleri

     Sosyalleşme konusunda sorun yaşayan çocuklar için yüz yüze iletişim gerektirmediği hatta konuşmanın bile gerek olmadığı bu oyunların stresli sosyal ortamlardan kaçınma davranışı ile anlık rahatlamalar sağlaması, gerçek hayatta doyurulamayan sosyalleşme isteğinin bu platformda giderilmesi

     Stresi sağlıklı bir şekilde kontrol edememekten kaynaklı oyunları bir sağaltım aracı haline gelmesi

     Gerçek yaşamda problem çözme konusunda sorun yaşayan kişiler için kötü hissettiren olay ya da durumlardan kaçma arzusu

     Kendini bir topluluğa ait hissetme isteği

     Yalnızlık hissi

     Rekabete yatkınlık

     Aile içerisinde yetersiz iletişim, aile üyelerinin oyun oynanamasalar dahi sanal ortamlarda sıklıkla bulunması ve ev içerisinde sözlü vb. herhangi bir paylaşımın olmaması

     Oyun bağımlılığına sebebiyet verebilecek etkenler olarak değerlendirilebilir.

Online Oyunların Kişiler Üzerindeki Etkisi Nelerdir

     Oyun oynamamanın aşırı bir hal alması kişilerin gerçek yaşamda sosyalleşmelerini engelleyerek kişiler arası ilişkilerinin zedelenmesine, okul başarısı, mesleki performanslarında düşüşler yaşanmasına, fizyolojik açıdan hareketliliğin azalması ile görülen sağlık sorunlarına, uyku problemlerine, yine şiddet içerikli oyunlar ile özellikle çocukların şiddet eğilimlerinin artmasına neden olabilmesi olumsuz etkileri arasında gösterilebilir.

     Doğru oyunların tercih edilip aşırıya kaçmadan oynanıldığı taktirde böylesi oyunların stratejik düşünme becerisi geliştirme, mantık yürütme ve problem çözme becerilerini destekleme, sabırsızlık, fazla aceleci davranma gibi özelliklerin belli düzeyde törpülenmesi konusunda fayda sağlayabildiği, el-göz koordinasyonu, motor yeteneklerde artış sağladığını belirten çalışmalar da mevcuttur.

Oyun Bağımlılığın Tedavisi Mümkün Müdür?

      Öncelikli adım oyun bağımlılığının oluşmaması için gerekli önlemleri almak ve müdahalelerde bulunmak olmalıdır. Oyun bağımlılığını önlemede kişinin kendisinin yanı sıra ebeveynlerinin ya da yakın sosyal çevresindeki kişilerin davranışları ve tutumları son derece etkilidir. Aile içerisinde iletişimi kuvvetlendirmek, sürekli soysal medya, geleneksel medya ya da oyunlarla meşgul olmayarak ona olumlu anlamda rol model olmak, oyunları bir ödül-ceza sistemi olarak kullanmamak, birlikte çeşitli sosyal etkinlikler yapmak ve yakınınızı böylesi etkinliklere teşvik etmek, sevdiğinizi hissettirmek ve saygı göstermek, yeteneklerini keşfetmesi ve daha sonra bu alanlarda gelişim sağlaması konusunda gerekli imkanları sunarak onları motive etmek yapılması gerekenlerden bir kaçıdır.

     Ardından kişi kendisinde ya da yakınında olan birisinde oyun bağımlığına dair emareler görüyor ve böylesi bir riski hissediyorsa kendi imkanları ve çabası ile bu sürece sınırlamalar getirmeye çalışmalıdır. Yine oyun haricinde başka hobisel etkinliklere yönelmeli ve egzersiz yapmalıdır. Bu süreçlerin işe yaramaması halinde bir uzman desteğine başvurmalıdır.

     Özellikle yoğun bir biçimde seyreden, komplike bir hal almış bağımlılıklarda uzman yardımına başvurmak oldukça önemlidir. “Zamanla değişir”, “benim çocuğum oynamayı istediği zaman bırakır” şeklindeki öteleyici yorumlar sorunun daha da derinleşmesine sebebiyet verebilir. Oyun bağımlılığında hemen her durumda olduğu gibi bu duruma sebep olan, çevresel, psikolojik faktörlerin tespit edilmesi öncelikli hedef olarak karşımıza çıkar. Bu sürecin ardından ilaç tedavileri, psikoterapiler ve danışmanlık hizmetlerinden faydalanılabilir. Bilişsel davranışçı yaklaşımlar bu alanda sıklıkla başvurulan yöntemlerdir. Bu sistem çerçevesinde yapılan çalışmalarda kişinin oyun ile ilgili işlevsiz, çarpıtılmış düşünceleri fark etmesi ve bunların alternatif sağlıklı düşüncelerle ile yer değiştirilmesi sağlanır. Yine eşlik eden sosyal kaygılar konusunda sosyal beceri eğitimleri, atılganlık çalışmaları ile kişi desteklenir. Temeldeki duruma göre kişiye gevşeme çalışmaları öğretilebilir. Verilen ev çalışmaları da devamlılığın sağlanması, başa çıkma becerilerinin yerleştirilmesi açısından oldukça önemlidir ve fayda sağlamaktadır.

Özetlemek gerekirse her oyun oynayan bağımlı değildir. Kişinin işlevselliğini bozup bozmaması, oyunda geçirilen vakitler bu noktada belirleyici olmaktadır. Doğru oyun tercihi ile doğru süre ve sınırlar içerisinde oyun oynamak kişiye fayda sağlayabilirken hemen her şey de olduğu gibi bu oyunlarda da çok fazla vakit geçirmek veya oyun konusunda seçici davranmamak kişiye fizyolojik, psikolojik pek çok açıdan zarar verebilmektedir. Bu bağlamda kendimizi denetleme ve kontrol etme son derece önemlidir. Kişi oyun haricinde sevebileceği ve keyif alabileceği etkinlik ve olanaklara sırtını dönmemeli, böylesi faaliyetlerde bulunma konusunda kendisine şans tanımalıdır.

-----------------------------------------------------

RANDEVU VE DETAYLI BİLGİ İÇİN BİZİMLE İLETİŞİME GEÇEBİLİRSİNİZ

ADRES: FERIT PAŞA MAH. NIŞANTAŞ SOK. 18/A SELÇUKLU/KONYA

TEL: 0332 322 75 57 - 0544 943 42 00

-----------------------------------------------------

PSİKOLOG DİLARA UYAR