Kendinizi ve Başkalarını Bağışlamak: Affetmek
Her insan çevresindeki kişiler ile sorunlar yaşayabilir; bu kaçınılmaz. Çünkü herkesin birbirinden farklı gereksinimleri, ihtiyaçları ve beklentileri olabilir. Kişilerden birinin hatalı bir davranışı olmuştur. Her bir hata kişide kırgınlık, hayal kırıklığı, kızgınlık vb. gibi duygular uyandırır. Bu duyguların kalıcı olmaması çok önemli ve aynı zamanda bizim elimizdedir.
Affetmek, kişinin kendisini inciten başka bir kişiye, duruma ya da topluma karşı duyduğu öfke, nefret, kin gibi olumsuz duyguları bırakıp anlayış, şefkat, kabul gibi daha olumlu duygulara yönelmesidir. Affetmek¸ yanlış yapan kişiyi şımartmamalı¸ yaptığı hatayı sürdürme ya da tekrar etmesine yol açmamalıdır."
Affetmek başkasının yaptığı hatasını haklı görmek değil, unutmak, umursamamak veya üstünü örtmek değil; nedenlerini ve sonuçlarını görmek anlamayabilmek, hesaplaşmak ve yola daha sağlıklı çıkmaktır. Affetmek aslında kişide bir farkındalık sürecidir.
Peki, Neden Affedemiyoruz?
Affetmek sözcüğü başka terimler ile karışıklık gösterilebilen bir kavramdır. Genellikle bunlar arasında unutmak, bastırmak, görmezden gelmek, olayı inkar etmek sayılabilir.
İncinen bireyden kaynaklı etkenlerin yanı sıra, hata yapan kişiden ya da yapılan hatanın doğasından kaynaklı olarak da affetme süreci zorlaşabilir. Kasıtlı ve amaçlı olarak, yani kişiye zarar vermek amacıyla yapılan hataları çoğunlukla affetmek de daha da zordur. Aslında bur da hatayı hangi tarafın yani kimin yaptığı da önemli bir faktördür. Örneğin, aile içerisinde yapılan bir hatayı affedici olmak konusunda kişiler bu noktada daha çok zorluk yaşayabilir, affetme süreci bu durumda daha uzun sürebilir. Çünkü aile içinde aile bireylerinin birbirlerinden beklentileri daha fazladır ve bu beklentilerin karşılanmaması daha büyük hayal kırıklıklarına neden olabilir. Bu durumda affetme sürecinin daha karmaşık bir hale gelmesini sağlar. Bir diğer faktör ise, affetme konusunda belirleyici bir etken olan bir diğer değişken de bireylerin kişilik özellikleridir. Kişiler “affedici olmak” kişilik özellikleri açısından da bazı farklılıklar göstermektedir. Bu kişilik özellikleri de affetme sürecini etkilemektedir.
Kendinizi Affederek Başlayın!
Affetme kavramının bazı alt boyutları vardır. Bunlar başkalarını affetme, kendini affetme, durumu affetme ve affedildiğini hissetme olarak tanımlanabilir. Buraya kadar ifade ettiğimiz başkalarını affetme kavramıdır, ancak ben kendini affetme kavramına da değinmek istiyorum. Yapılan araştırmalar daha çok başkalarını affetme kavramına odaklansa da kendini affetme kavramı da son yıllarda sıkça araştırılan bir kavramdır. Kendini affetme ve başkalarını affetme süreçleri açısından bazı farklılıklar gösterebiliriz. Aslında çoğumuz kendimizi affetme fikrini bile aklımıza getirmiyor olabiliriz. Ayrıca başkalarını daha kolay affedebilirken, kendilerini affetme konusunda daha çok zorlanabiliriz. Bu durum da kendimizle kurduğumuz ilişkimizin diğerleri ile kurduğumuz ilişkilerimizden daha karmaşık olması, yaptığımız hatanın “cezasını” çekmemiz gerektiğine yönelik düşüncelerimiz, yaptığımız hatanın büyüklüğü, hatanın telafi edilememiş olması, hataya yönelik sorumluluk algıları, hataya yüklenen anlam gibi birçok farklı nedenden kaynaklanabilmektedir. Kendimizi affedemediğimiz durumlarda da geçmişte yaşadıklarımıza odaklanıp bugünü ihmal etmeye başlıyoruz. Bu durum da yaşantımız içinde birçok probleme neden olabiliyor.
Peki Nasıl Affederim?
Yapılan araştırmalar affetme sürecinin bazı aşamalardan geçtiğini belirtmektedir. Bu aşamalar olaydan kaynaklanan şok deneyimi, yaşanan olayı inkar etme, acıyı kabul etme (incindiğimizi kabul etme), bu acıdan kaynaklı duyguları ifade etme, inciten kişi ile empati yapma, affetmenin olumlu getirilerini anlama, affetme olarak sıralanabilir. Bu aşamaların birbirleri ile bazı bağlantılar gösterdikleri de bilinmektedir. Örneğin, yaşanan olaydan kaynaklı olan olumsuz duyguların ifade edilememesi durumunda birey hata yapan kişinin bakış açısını anlayıp onunla empati yapma sürecine giremeyebilir, ya da affetmenin olumlu getirilerinin farkında olmayan bir birey affetme sürecinde zorlanabilir.
-----------------------------------------------------
RANDEVU VE DETAYLI BİLGİ İÇİN BİZİMLE İLETİŞİME GEÇEBİLİRSİNİZ
ADRES: FERIT PAŞA MAH. NIŞANTAŞ SOK. 18/A SELÇUKLU/KONYA
TEL: 0332 322 75 57 - 0544 943 42 00
-----------------------------------------------------
KLİNİK PSİKOLOG BETÜL PALANCI